Klinkt goed zou je zeggen maar uit een recent
onderzoeksrapport van het Sociaal Cultureel Planbureau blijkt onder andere dat het percentage werkenden dat de afgelopen twee jaar een opleiding heeft gevolgd, slechts 40% is (!). En dat percentage is al 12 jaar hetzelfde! En dat terwijl alle technologische ontwikkelingen toch echt om continu bijblijven vragen. Zorgelijk is vooral dat bepaalde groepen op de arbeidsmarkt, zoals ouderen, laagopgeleiden en flexwerkers, nog minder opleidingen volgen. Maar liefst 30% van de mensen heeft helemaal niets aan opleiding of ontwikkeling gedaan. Wie hebben er wel iets gedaan in de afgelopen 2 jaar?- tot 35 jaar 50%
- van de 45-plussers een derde
- van de hoogopgeleiden 50%
- van de laagopgeleiden maar 20%
- mensen met een vast contract 42%
- mensen met flexcontracten, zoals oproep- en invalkrachten maar 20%
Nu denk je misschien: “ja, maar dat zijn allemaal formele opleidingen. Leren mensen niet veel meer van het werk zelf, gewoon door te werken en door kennis en kunde uit te wisselen met collega’s?” Deels is dat waar: 80% van de werkenden die het SCP interviewde zegt de afgelopen twee jaar het nodige geleerd te hebben door het werk te doen. Maar niet iedereen leert van het werk zelf. Soms is werk is in zichzelf niet leerzaam, omdat mensen dag-in-dag-uit precies hetzelfde doen.
Wat ik bovenal concludeer uit het SCP-rapport is dat noch werkgevers, noch werknemers, het belang van levenslang leren écht inzien. Uit de cijfers blijkt dat werkenden die een opleiding volgen, dat deels of helemaal in hun eigen tijd doen. Werkgevers zeggen kennelijk massaal: leren doe je maar in je eigen tijd. Dat is jammer want zij hebben er belang bij. En dan de werknemers: slechts 5% ervaart een gebrek aan kennis en vaardigheden. We steken dus met zijn allen onze kop flink in het zand. Dit percentage heeft mij trouwens wel erg verrast.
Wat moet er gebeuren om levenslang leren van de grond te krijgen? Volgens mij is het een kwestie van echt willen met z’n allen. Te beginnen met de werkgevers die moeten beseffen dat levenslang leren uiterst noodzakelijk is voor de continuïteit van hun bedrijf. En die daar bovenop het beste voor hebben met hun eigen mensen.
Bedrijven zouden een soort ‘schools of life’ moeten worden, waar er voor elke werknemer, oud en jong, hoog en laag, flex en vast, volop ruimte is om levenslang te leren, formeel en informeel. Waar er tijd is om te experimenteren, misschien wel in dagelijkse ‘speeluren’. Alleen zo kan er een echte leercultuur ontstaan.
Het kan al heel simpel. Hoe zou het zijn als je iedereen in je bedrijf tot deeltijddocent verklaart? Want je leert het meest van de kennis die je overdraagt. Zo kan een newbie zijn recente programmeerkennis tijdens een lunchsessie delen met geïnteresseerde collega’s. En kan de veiligst werkende lasser op gezette tijden rondes door het bedrijf lopen om collega’s te wijzen op hoe ze nog veiliger kunnen werken.
Terug bij af; laten we vooral in gesprek blijven over levenslang leren. Want leren op commando werkt niet. Maar als je in ontwikkelgesprekken mensen vraagt wat ze zelf graag onder de knie zouden willen krijgen, of wat ze eigenlijk al heel goed kunnen maar juist aan anderen zouden willen overdragen, dan spreek je hun intrinsieke motivatie aan – en krijgt levenslang leren eindelijk vleugels!
Tip voor minister Asscher: een loopbaanspaarregeling laten ontwerpen.
0 reacties