Het valt me op dat veel loopbaankandidaten ontevreden zijn over hun werk. Maar als je goed naar hen luistert, ontdek je dat de verhalen die ze vertellen om hun onvrede toe te lichten, slaan op heel basale behoeften. Iedere cliënt wil graag zelf beslissen over zijn loopbaan. Iedere cliënt verlangt naar een veilige omgeving, waarin hij wordt gesteund en gewaardeerd. Iedere cliënt wil in zijn werk succes behalen en zijn bekwaamheid tonen. In de motivatiepsychologie komt dit ook naar voren. Ieder mens heeft een drietal basisbehoeften: de behoefte aan competentie, relatie en autonomie.
Competentie als basisbehoefte houdt in dat mensen hun kwaliteiten willen tonen in wat ze doen. Ergens goed in zijn. Ze zoeken speciaal uitdagende situaties op. Moeilijkheden overwinnen vanuit bekwaamheid, geeft mensen een gevoel van trots en zelfvertrouwen.
Relatie als basisbehoefte houdt in dat wij mensen sociale wezens zijn. We willen niet alleen, en zoeken een veiligheid en erkenning bij anderen. Het opbouwen en ontwikkelen van relaties biedt vertrouwen in elkaar en zorg voor elkaars veiligheid.
Autonomie als basisbehoefte houdt in dat ieder mens de speelruimte wil hebben om zijn lot in eigen handen te nemen. Hij wil controle zouden op zijn eigen leven, werk en loopbaan. Hij wil zelf aan het roer staan en zijn eigen route bepalen.
Toen ik laatst in gesprek trad, stelde ik mij open voor zijn verhaal. Ik bekeek met mijn loopbaankandidaat hoeveel grip hij had op wat hij uiteindelijk deed, en we bespraken de punten waar hij meer aandacht aan wilde besteden. Onderwerp van gesprek was ook: de spanning die iedere dreigende mislukking met zich meebracht. We gingen vervolgens op zoek naar situaties waarin hij zich veilig en gewaardeerd voelde. We spoorde activiteiten op die hij vol vertrouwen oppakte, omdat hij wist dat hij die aankon. We formuleerde een aspiratieniveau dat losstond van het ambitieniveau van zijn ouders. We onderzochten kleine actiemogelijkheden die op korte termijn iets van succesgevoelens konden opleveren.
Ik heb gemerkt dat loopbaankandidaten soms weinig begrijpen van hun eigen behoeften. Een aantal van mijn cliënten werken zichzelf in de nesten door keuzes te maken die wel aansluiten op hun ambities, maar niet op hun kernkwaliteit als persoon. Eigenlijk is het toverwoord: zelfkennis. Zelfkennis is de oogst van een leerproces en ontstaat door zelfkritiek, maar dat is niet eenvoudig. Soms wordt de werkelijkheid onder ogen zien als bedreigend ervaren. Dit is jammer en vreemd omdat zelfkennis meestal voor het oprapen ligt. In de meeste situaties worden tal van signalen afgegeven, die door de betrokken cliënten niet wordt waargenomen.
Als loopbaanbegeleider nodig ik vaak uit om zelfonderzoek te doen. Dit levert veel op. Net als zoeken naar kansen, je losmaken van remmende gedachten en losweken uit een bepaald patroon van rationaliteit. Hier ligt meestal de basis voor haalbare plannen.
Competentie als basisbehoefte houdt in dat mensen hun kwaliteiten willen tonen in wat ze doen. Ergens goed in zijn. Ze zoeken speciaal uitdagende situaties op. Moeilijkheden overwinnen vanuit bekwaamheid, geeft mensen een gevoel van trots en zelfvertrouwen.
Relatie als basisbehoefte houdt in dat wij mensen sociale wezens zijn. We willen niet alleen, en zoeken een veiligheid en erkenning bij anderen. Het opbouwen en ontwikkelen van relaties biedt vertrouwen in elkaar en zorg voor elkaars veiligheid.
Autonomie als basisbehoefte houdt in dat ieder mens de speelruimte wil hebben om zijn lot in eigen handen te nemen. Hij wil controle zouden op zijn eigen leven, werk en loopbaan. Hij wil zelf aan het roer staan en zijn eigen route bepalen.
Toen ik laatst in gesprek trad, stelde ik mij open voor zijn verhaal. Ik bekeek met mijn loopbaankandidaat hoeveel grip hij had op wat hij uiteindelijk deed, en we bespraken de punten waar hij meer aandacht aan wilde besteden. Onderwerp van gesprek was ook: de spanning die iedere dreigende mislukking met zich meebracht. We gingen vervolgens op zoek naar situaties waarin hij zich veilig en gewaardeerd voelde. We spoorde activiteiten op die hij vol vertrouwen oppakte, omdat hij wist dat hij die aankon. We formuleerde een aspiratieniveau dat losstond van het ambitieniveau van zijn ouders. We onderzochten kleine actiemogelijkheden die op korte termijn iets van succesgevoelens konden opleveren.
Ik heb gemerkt dat loopbaankandidaten soms weinig begrijpen van hun eigen behoeften. Een aantal van mijn cliënten werken zichzelf in de nesten door keuzes te maken die wel aansluiten op hun ambities, maar niet op hun kernkwaliteit als persoon. Eigenlijk is het toverwoord: zelfkennis. Zelfkennis is de oogst van een leerproces en ontstaat door zelfkritiek, maar dat is niet eenvoudig. Soms wordt de werkelijkheid onder ogen zien als bedreigend ervaren. Dit is jammer en vreemd omdat zelfkennis meestal voor het oprapen ligt. In de meeste situaties worden tal van signalen afgegeven, die door de betrokken cliënten niet wordt waargenomen.
Als loopbaanbegeleider nodig ik vaak uit om zelfonderzoek te doen. Dit levert veel op. Net als zoeken naar kansen, je losmaken van remmende gedachten en losweken uit een bepaald patroon van rationaliteit. Hier ligt meestal de basis voor haalbare plannen.
0 reacties